معرفی شهر کوار

شهر کوار، مرکز شهرستان کوار در استان فارس، یکی از تاریخی‌ترین، فرهنگی‌ترین و کشاورزی‌ترین مناطق جنوب کشور است. این شهر با طبیعتی دل‌انگیز، مردمانی مهمان‌نواز و موقعیتی استراتژیک در مسیر جاده شیراز – فیروزآباد به عنوان دروازه جنوب کشور نقش مهمی در توسعه استان فارس و جنوب ایران ایفا می‌کند.

۱. موقعیت جغرافیایی شهر کوار

شهر کوار در جنوب غربی استان فارس و در فاصله حدود ۴۵ کیلومتری از کلان‌شهر شیراز قرار دارد. شهرستان کوار با مساحتی حدود ۱۶۵۰ کیلومتر مربع، از شمال با شیراز، از شرق با سروستان، از جنوب با خفر و از غرب با فیروزآباد هم‌مرز است. کوار در ارتفاع میانگین ۱۵۸۹ متر از سطح دریا واقع شده و دارای اقلیم معتدل مدیترانه‌ای است. دمای آن در تابستان‌ها تا ۴۳ درجه سانتی‌گراد و در زمستان‌ها تا منفی ۵ درجه می‌رسد. میانگین بارندگی سالانه کوار حدود ۳۲۴ میلی‌متر است.

۲. پیشینه تاریخی

شهر کوار پیشینه‌ای بسیار کهن دارد. طبق منابع تاریخی مانند فارس‌نامه ابن بلخی، کوار که در گذشته با نام‌های کُواد یا کواذ شناخته می‌شد، در سال ۵۰۰ میلادی توسط قباد اول ساسانی بنیان گذاشته شده است. با این حال، آثار تاریخی مانند تپه‌های باستانی، بقایای کاخ هخامنشی و سد بند بهمن نشان می‌دهد که منطقه کوار پیش از دوره ساسانیان نیز محل سکونت و از مناطق حاصلخیز و مهم ایران بوده است.

در دوران صفویه، کوار یکی از بلوکات ۱۰۴ گانه ایران محسوب می‌شد. در این دوره طایفه بورکی به منطقه کوچ داده شدند و امور دیوانی کوار به آن‌ها واگذار شد. در زمان زندیه، ملا ماندگار بورکی کلانتر کوار بود و نقش بسزایی در توسعه کشاورزی منطقه داشت.

کوار در نهضت مشروطه نیز نقش‌آفرینی کرد. میرزا حسین‌خان معتمد دیوان کواری، از بزرگان این شهر، رهبری مشروطه‌خواهان فارس را بر عهده داشت و در راه مبارزه با استبداد جان سپرد.

۳. جمعیت و مردم‌شناسی

طبق آخرین سرشماری در سال ۱۳۹۵، جمعیت شهر کوار حدود ۳۱٬۷۱۱ نفر بوده است. زبان اصلی مردم، فارسی با لهجه محلی کواری است که تا حدودی تحت تأثیر لهجه شیرازی قرار دارد. همچنین بخشی از مردم به زبان قشقایی نیز صحبت می‌کنند. دین غالب در این شهر، تشیع اثنی عشری است.

۴. امکانات شهری

کوار دارای امکانات شهری مناسبی از جمله مراکز خرید رادمان، رضوی، قربانی، زارعی و صاحب الزمان است.

خیابان ها و مراکز خرید شهر کوار

بوستان آزادی، بزرگ‌ترین پارک شهر کوار، با امکاناتی نظیر زمین بازی، چمن وسیع، شهربازی، آلاچیق، باربکیو، سرویس بهداشتی و پارکینگ در انتهای بلوار جانبازان قرار دارد و فضای دل‌انگیزی برای گذراندن اوقات فراغت خانواده‌ها و گردشگران فراهم کرده است.

۵. رستوران‌ها و غذاهای محلی

از جمله بهترین رستوران‌ها و کبابی‌های کوار می‌توان به «رستوران یاسین»، «کبابی دلفین»، «رستوران مهر و ماه» و «رستوران صوفیا» اشاره کرد. کباب کوار و خورش کلم از غذاهای معروف منطقه‌اند.

۶. جاذبه‌های گردشگری شهر کوار

از جاذبه‌های گردشگری کوار می‌توان به چشمه شاه بهرامی، کله قندی، گور بهمن، بقعه امامزاده شاه ابوالقاسم، پل ساسانی، بند بهمن، بند اکبرآباد، قدمگاه خضر نبی، سرسره سنگی خضر نبی، باغ آرین، طبیعت بکر و جذاب شاه غیب با داشتن چشمه و جنگل مورد های بی نظیر و معطر و طبیعت اطراف روستای فرمشکان اشاره کرد.

۷. حمل‌ونقل و دسترسی

کوار از طریق جاده اصلی شیراز – جنوب به شبکه حمل‌ونقل استان متصل است و خطوط تاکسیرانی به عنوان تنها حمل و نقل عمومی فعال در آن وجود دارد.

۸. آموزش و بهداشت و اقتصاد کوار

شهر کوار دارای چندین مدرسه ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کوار و دانشگاه علمی کاربردی، بیمارستان فاطمه زهرا کوار و چندین درمانگاه و مرکز بهداشت شهری است.

بیمارستان خیرساز ریحانه النبی نیز هم اکنون در انتهای خیابان شهید سلمانی در دست ساخت است.

اقتصاد کوار بر پایه کشاورزی، دامداری، صنعت و حمل‌ونقل استوار است:

• کشاورزی: دشت حاصلخیز کوار با رودخانه دائمی قره‌آغاج، از قطب‌های کشاورزی کشور است. محصولات اصلی آن شامل انگور، انار، گندم، جو، انجیر و ذرت می‌باشد.
• دامداری: وجود صدها گاوداری صنعتی و سنتی، و سه کارخانه لبنیات، کوار را به یکی از قطب‌های تولید شیر و گوشت ایران تبدیل کرده است.
• صنعت: کارخانه بزرگ فولاد پاسارگاد، کارخانه خوراک دام شیرین‌دانه، کارخانه قند و ده‌ها واحد تولیدی در کوار فعال هستند.
• آجرپزی: کوار بزرگ‌ترین تولیدکننده آجر فشاری در استان فارس است.
• حمل‌ونقل: وجود بیش از ۱۰,۰۰۰ کامیون در ناوگان حمل‌ونقل کوار، نشان‌دهنده نقش این شهرستان در ترابری جاده‌ای کشور است.

۹. مشاهیر کوار

برخی از بزرگان کوار در طول تاریخ:

• میرزا حسین‌خان معتمد دیوان کواری – رهبر مشروطه‌خواهان فارس
• ملا ماندگار بورکی – کلانتر دوره زندیه و فعال در آبادانی کوار
• علی به کواری – عارف و سالک قرن پنجم هجری
• سعید کواری – شاعر قرن دهم هجری

۱۰. پایگاه‌های خبری کوار

پایگاه‌های خبری فعال در کوار شامل «صدای کوار»، «کوارنیوز» و صفحات فعال اینستاگرامی و تلگرامی محلی هستند که اخبار و رویدادهای شهر را به‌روز منتشر می‌کنند.

۱۱. روسای ادارات شهر کوار (در سال ۱۴۰۴)

در شهر کوار، ادارات متعددی فعال هستند که ریاست آن‌ها بر عهده مدیرانی با تجربه است. از جمله: فرمانداری، شهرداری، آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، جهاد کشاورزی، ورزش و جوانان، مخابرات و …

فرماندار شهرستان کوار: بهنام ناهید

شهردار کوار: علی محمودی

بخشدار مرکزی کوار: جلیل عبدی

۱۲. جشنواره انگور کوار

کوار قطب تولید انگور استان فارس

شهر کوار به‌عنوان قطب تولید انگور استان فارس، هر ساله در فصل برداشت، میزبان جشنواره بزرگ «برداشت انگور» است که ضمن نمایش محصولات بومی، برنامه‌های فرهنگی، نمایشگاهی و موسیقی محلی نیز برگزار می‌شود.

انگور سیاه کوار

کوار محل برگزاری سالانه جشنواره انگور

۱۳. جمع‌بندی

شهر کوار با پیشینه تاریخی غنی، مردمی فعال و فرهنگ‌دوست، منابع طبیعی فراوان، کشاورزی پیشرفته و موقعیت استراتژیک، یکی از مهم‌ترین مناطق در حال توسعه استان فارس محسوب می‌شود. این شهر ظرفیت بزرگی برای تبدیل‌شدن به قطب گردشگری، اقتصادی و فرهنگی در جنوب کشور را داراست.